Interview Lotte van den Noort
Lotte van den Noort (1995) is geboren en getogen in Helmond. Ze schrijft al verhalen sinds de basisschool. Via BoekScout gaf ze op haar veertiende haar eerste verhaal uit, waarna er nog zeven volgden. Van den Noort is een liefhebber van historische verhalen en daarom noemt haar moeder haar een ‘oude ziel’. In 2021 kreeg Van den Noort een contract bij Uitgeverij Hamley Books voor haar historische Young Adult Unsinkable, dat gaat over een complottheorie over het zinken van de Titanic. Met dit boek werd ze genomineerd voor de Jonge Jury Debuutprijs in 2022. Hiervoor kom je in aanmerking wanneer je voor het eerst een boek publiceert via een traditionele uitgeverij en de uitgever het boek vervolgens naar de organisatie opstuurt. Daarna werd via Hamley Books Unwritable uitgegeven, een boek dat Van den Noort al had geschreven onder de naam Typewriter. Het gaat over de verzetsgroep Monte Carlo in New Orleans rond 1930. Deze maand komt haar derde historische Young Adult bij Hamley Books uit: Unlikable. Dit verhaal speelt zich af in het Victoriaans Londen. Er worden jonge vrouwen dood teruggevonden en men vreest voor een tweede Jack the Ripper. Algauw krijgt de moordenaar de naam ‘Junior R.’ Eleonora, een meisje dat samen met haar vader en broer tijdelijk in Londen woont vanwege de renovatie aan hun huis in Canteburry, komt hem per toeval tegen, waardoor haar leven voor eens en voor altijd verandert.
Naast schrijven werkt Van den Noort 40 uur per week als content marketeer bij een marketingbureau in Helmond. Ze is afgestudeerd als vormgever. Bazarow sprak met Van den Noort over haar schrijverschap, inspiratiebronnen en het Young Adult genre.
Hoe was jij vroeger als kind? Speelde je veel buiten, of was je altijd wel met een boek te vinden?
“Ik speelde heel erg veel buiten, met mijn buurjongen. Dan waren we bijvoorbeeld met stoepkrijt of een skippybal bezig. Als kind had ik wel een boxje met vierkante boekjes, ‘Berenboekjes’ heette dat. Echt lezen begon pas op de basisschool. Het eerste boek dat ik mij echt kan herinneren dat ik las was De verborgen tuin van Ada Ooms. Dat is het eerste kinderboek dat ik ooit kreeg en wat ik ook twee tot drie keer heb gelezen. Daarna kwam de Kippenvel-serie van R.L. Stine en de Hoe overleef ik-boeken van Francine Oomen.”
Welke auteur was jouw inspiratie om te beginnen met schrijven?
“De boekenserie waardoor ik ben gaan schrijven is The Mortal instruments-serie van Cassandra Clare, en dan vooral The Infernal devices, dat zijn nog steeds mijn favoriete boeken. De sfeer die ik daarbij voelde zorgde ervoor dat ik dacht ‘zo’n sfeer wil ik ook overbrengen in boeken’.”
Je schreef al op jonge leeftijd verhalen. Waar gingen jouw eerste verhalen over?
“Het eerste verhaal dat ik mij kan herinneren en ook voorlas aan de klas, ging over een meisje met haar zwarte kat in Egypte. Zij ging allemaal piramides in en beleefde daar allerlei avonturen.
De andere verhaaltjes waren tienerverhaaltjes gebaseerd op mijn eigen leven toen ik 13/14 jaar oud was, maar dan wat meer aangedikt. Als ik dan ergens bang voor was, bijvoorbeeld voor brand, dan ging ik schrijven dat een huis volledig affikte.”
Ik denk dat het een goede manier is om je schrijftalent verder te ontwikkelen. Het gewoon opschrijven van gebeurtenissen en deze romantiseren.
“Ja, dat vooral. Ik heb veel geleerd van een leraar op de basisschool. Hij vond het lezen van mijn verhaaltjes leuk en gaf dan ook altijd feedback. Dat vond ik dan nooit zo leuk, want dat voelde als kritiek op mijn verhaal, maar onbewust heb ik de feedback toch meegenomen.”
Had je toen al de ambitie om uitgegeven te worden?
“Toen ik 14 was en ik dat eerste boekje uitgaf bij BoekScout, droomde ik dat ik beroemd werd en er een limousine voor kwam rijden, maar dat was maar een kinderdroom. Daarna ben ik er een aantal jaren helemaal niet meer mee bezig geweest, omdat ik druk was met puberen. Ik ben wel blijven schrijven, maar het gepubliceerd willen worden begon eigenlijk pas weer te kriebelen toen ik begon met Typewriter.”
Het Young Adult genre bestaat al enkele jaren. Wat vind je van dit genre?
“Ik vind het een heel fijn genre omdat ik zelf Young Adult ook heel leuk vind om te lezen, het leest gewoon makkelijker en het zijn vaak leukere verhalen. Ik vind literatuur in verhouding wat saaier, stroever en moeilijker te lezen.”
Wat maakt een Young Adult boek volgens jou nou écht een goed Young Adult boek?
“Dat is moeilijk. Belangrijk is dat je echt door wil lezen, dat je echt aan het genieten bent en eventueel pas aan het einde van het boek door hebt dat je wat hebt geleerd. Er hoeft niet altijd een boodschap in te zitten, want ik vind het ook wel eens fijn om een ‘no nonsense’ boek te lezen.”
Waarom schrijf je historische Young Adult verhalen? En niet bijvoorbeeld volwassen historische romans?
“Heel veel mensen zeggen ‘Jouw Young Adult boeken lezen heel erg fijn’, maar ik kan ook niet hoger qua niveau. Ik beschik niet over die kennis van woorden en hoe ‘volwassen mensen’ zich gedragen om een volwassen boek te schrijven, dus ik kan niet meer voor mijn gevoel. Soms probeer ik een hele mooie en chique zin te schrijven en dan lees ik het terug en dan denk ik ‘dit is zó mager’. Young Adult is voor mij gewoon een heel veilig genre.”
Wat vind je lastig aan het schrijven van een historisch verhaal?
“Ik merk dat ik vaak automatisch dingen opschrijf, zoals bijvoorbeeld gezegdes, die er toen niet waren. Of ik laat dingen gebeuren die toen nog niet konden. In Unsinkable zet een personage ineens warm water aan, terwijl nog niet ieder huishouden destijds warm water tot zijn beschikking had. Dat zijn dingen waar je niet bij stilstaat. De feiten accuraat houden is eigenlijk heel erg moeilijk en lukt ook niet altijd.”
Wat heeft schrijven voor rol in jouw leven?
“Haha. Op dit moment heel veel stress. Eerst schreef ik puur omdat ik het leuk vond, maar dat veranderde. Ik vind het nog steeds wel leuk hoor, maar ik studeerde af, had stage en twee bijbanen. Sinds vorig jaar juli kwam daar een vaste baan bij en was ik op zoek naar een huisje. Maar Unlikable moest ook af. Eerder schreef ik wanneer ik zin had, maar nu moet ik ‘s avonds tot half 12 doorschrijven. Aan het einde van de dag ben ik gewoon kapot.”
Hoe ziet jouw schrijfproces eruit? Heb je al een concreet idee met plottwist en al, gebruik je bijvoorbeeld een tijdlijn? Of begin je gewoon ergens en kijk je dan hoe het verhaal gevormd wordt?
“Mijn boek ideeën beginnen vaak met dingetjes die ik dan in een boek wil hebben. Dan kom ik iets tegen en denk ik ‘Hier kan ik wel wat leuks mee doen’. Tijdens het schrijven gebruik ik alleen een tijdlijn wanneer iets op feiten is gebaseerd. Zoals met Unsinkable, waarin er op bepaalde dagen en tijdstippen iets gebeurde. Met Unlikable heb ik alleen een tijdlijn gebruikt voor wanneer Junior R. brieven verstuurde of wanneer er iets in de krant kwam te staan.”
Van den Noort vertelt dat ze het liefst op een afgezonderde kamer schrijft. “Vaak zet ik op Spotify de playlist ‘Music for reading’ aan, dat is instrumentale muziek. Bij bepaalde scènes heb ik een eigen gemaakte ambience YouTube playlist aanstaan. Als ik bijvoorbeeld een stuk schrijf dat zich afspeelt in een bibliotheek, zet ik een video aan met een 3D bibliotheek, met muziek en een knisperend haardvuur, dat helpt mij supergoed om de sfeer van een scène te pakken.”
Je bent een liefhebber van historische verhalen, waar haal jij over het algemeen je inspiratie vandaan? Kom je dan een onderwerp in de geschiedenis tegen waarbij je denkt ‘Daar wil ik over schrijven‘, of hoe werkt dit voor jou?
“Het gebeurt vaak met een element uit een video of film waar ik een bepaalde sfeer bij voel. Bij Unlikable had ik dat met een kopje koffie in de zomer, het was super mooi weer en ik zat in mijn eentje bij een lunchroom in Helmond. Ik keek om mij heen, zag de bomen, hoorde blaadjes ritselen en voelde toen een hele warme sfeer. Toen kreeg ik meteen een beeld van iemand die daar zit en dat is het hoofdpersonage geworden. Het zijn dus kleine momenten in het leven die ik bij elkaar in een boek stop en dan komt er een verhaal uit. Ik kan dat niet zo goed uitleggen, want het gaat in mijn hoofd ook super snel.”
Hoewel Van den Noort is afgestudeerd als vormgever, heeft ze de covers voor de ‘able’ boeken niet zelf ontworpen. Dit doen twee vaste vormgevers bij Hamley Books, bij volgende boeken gaat ze de covers wel zelf ontwerpen. Bij Unsinkable en Unwritable zaten zelf ontworpen goodies.
Voor Unlikable is er een belevingsbox samengesteld door jou in samenwerking met Hamley Books. Kun je al wat delen over de inhoud van deze box?
“Alle goodies zijn altijd mijn eigen initiatief geweest omdat ik graag wat extra’s wil doen. Ik was erg fan van K-pop, bij elk album zat een fotokaart waardoor ik het nog leuker vond ze te sparen. Deze belevingsbox kwam als idee van Nîne, de marketingmedewerker bij Hamley Books. De goodies zijn verpakt met een nummertje erop, met het idee dat je de goodie bij het bijbehorende hoofdstuk pas openmaakt. De goodies heb ik zelf ontworpen.”
Unsinkable kwam uit in corona-tijd, waardoor er weinig fysiek contact was met lezers. Hoe ervaarde je het uitbrengen van je debuut destijds? En in hoeverre verschilt dat met het uitbrengen vanUnlikable?
“Dat is een interessante vraag, want het is voor mezelf ook nog een beetje een vraagteken. Toen Unwritable uitkwam, was het ook nog steeds corona-tijd en ging mijn boekpresentatie niet door. Dus ik dacht, ik probeer het bij Van Piere. Ik heb nog steeds niet het besef wat ik al heb bereikt en hoeveel lezers ik heb dus ik vind het nu heel spannend omdat het voor mijn gevoel nu pas voor het ‘echt’ is.
Dit boek is wel echt een groot iets omdat ik uit mijn comfortzone ben gestapt. Ik vond het verhaal voor mijn doen ook heel erg duister. Ik vind het heel spannend, want ik weet niet hoe het publiek gaat reageren. Maar ik vind het uitbrengen van dit boek ook heel erg leuk en ik kijk er ontzettend naar uit.”
Waardoor raakte je geïnspireerd om te schrijven over een soort opvolger van Jack the Ripper?
“Dat is eigenlijk een bizar verhaal. In Eindhoven was er lange tijd iemand die mensen injecteerde met AIDS, echt super heftig. Ik vroeg mij af wie zoiets zou doen. Dat is mij heel lang blijven achtervolgen omdat ik gewoon niet snap dat mensen zulke dingen kunnen doen. Toen ik ging nadenken over hoe ik Unlikable spannend kon maken, kwam dit in mij op.
Daarnaast wilde ik niet weer iets schrijven wat een complottheorie is, maar ik wilde wel iets pakken wat gebaseerd is op iemand en herkenbaar is. En toen heb ik er een fictieve opvolger van gemaakt.”
In eerdere interviews gaf je aan dat je voor Unsinkable veel onderzoek hebt gedaan naar een theorie over het zinken van de Titanic door YouTube video’s te bekijken en de bouw van het schip te onderzoeken. Hoe zag jouw onderzoek voor Unlikable eruit?
“Dat onderzoek was uitgebreid. Ik had hele pagina’s volgeschreven over Canterbury (een stad in Engeland). Welke winkels er waren, hoe de straten eruit zagen. Maar uiteindelijk speelt het verhaal zich af in Londen dus ik heb eigenlijk bijna niks van dat onderzoek gebruikt, alleen voor de eerste scènes. Verder heb ik veel onderzoek gedaan naar wanneer daar de eerste treinsporen werden gelegd en hoe de treinen eruit zagen.”
Aan het begin van Unlikable komt menstruatie heel uitgebreid aan bod. Dit heb ik eigenlijk nog niet eerder gezien in een Young Adult boek. Waarom heb je hier zo expliciet over geschreven?
“Dat is leuk dat je dat vraagt en vind ik ook fijn. Dat is omdat ik zelf altijd veel last heb van mijn menstruatie en omdat ik er zelf nog nooit over heb gelezen in een boek. Ik hoop dat mensen die ook klachten hebben tijdens hun menstruatie denken ‘het is fijn dat dit onderwerp een keer wordt aangekaart’, want het is eigenlijk een normaal iets.”
Iets wat nu normaal is, maar destijds bij de wet verboden, zijn relaties tussen mensen van dezelfde sexe. In Unlikable komt dit toch subtiel naar voren. Waarom heb je hiervoor gekozen?
“Omdat het toch wel gebeurde, het zijn gewoon mensen. Ik heb er wel voor gekozen om het beestje niet bij de naam te noemen omdat ik er geen nadruk op wilde leggen.” Van den Noort doet dit door een sfeer te creëren tussen twee personages en bijvoorbeeld een scène te schrijven waarbij de personages zich betrapt voelen op hetgeen wat ze deden, zonder te benoemen wat ze daadwerkelijk deden.
Eleonora is een personage die zeer loyaal naar haar vader toe is, wat in 1889 vrij normaal is. Toch komt ze ook over als een heel nieuwsgierig en soms zelfs brutaal iemand, vanwaar deze keus?
“Omdat ze iets moeten meemaken, anders komt het boek nergens, haha. Daarnaast wil ik mijn personages zo echt mogelijk maken. Eleonora heeft alleen haar vader en oudere broer, haar moeder is er niet meer, dus ze moet zelf dingen ontdekken. Wanneer Felix in beeld komt, iemand die gewoon kan doen waar hij zin in heeft, kan zij daar niet goed mee omgaan, dus dat geeft ook weer actie-reactie. Ik ga nadenken over hoe ik zelf zou kunnen reageren op een bepaald punt en ik ben best nieuwsgierig. Er zit altijd wel iets van mij in de personages.”
Er wordt een aantal keren gehint naar klassieke verhalen, zoals Frankenstein van Mary Shelley en Trots en Vooroordeel van Jane Austen. Welke is jouw favoriet?
“Ja. Trots en Vooroordeel. Ik vind dat gewoon romantisch, de sfeer en de muziek en het is gewoon een mooie klassieker. Ik vond Eleonora wel iemand die dat ook leuk zou vinden. Frankenstein is ook een erg goed boek, ik heb gekozen om dat boek te gebruiken omdat Junior R. zich daarmee identificeert. Ik wilde hem ook iets geven om houvast aan te hebben.”
Je schrijft vanuit het perspectief van de dader en vanuit Eleonora. Was het ingewikkeld om in de huid van de dader te kruipen?
“Nee, dat was super leuk. Die scènes gingen echt het allersnelst. Dat ging zo soepel, dat ik soms een beetje bang werd voor mezelf.“
De dader zegt op een gegeven moment dat de mensen met een vertrouwd gezicht juist niet te vertrouwen zijn. Wat vind je zelf van deze stelling?
“Ben ik het totaal niet mee eens. Hij is getraumatiseerd door zijn familie, daarom denkt hij zo. Ik vertrouw zelf mensen heel snel, ik zie altijd het goede in mensen, tot ze mij een reden geven om dat niet meer te doen. Maar ik ben best wel naïef en daardoor ben ik ook wel een paar keer met mijn neus tegen de muur gelopen.”
Je werd in 2022 genomineerd voor de jongeren debuutprijs. Dit lijkt mij een grote eer. In een interview met Schrijven Online geef je aan dat mensen die dromen van een boek uitgeven nooit op moeten geven, omdat Chinouk Thijssen dit ooit ook tegen jou zei. Heb je nog ander advies voor de beginnende schrijver?
“Laat je boeken nakijken door andere mensen. Zoals ik al eerder aangaf vond ik feedback krijgen niet leuk, maar je pakt het onbewust toch op en als ik nu aan mijn boeken terugdenk dan zie ik wel echt de stappen die ik heb gemaakt. Ik denk ook dat als ik geen proeflezers zou hebben, dat ik nog steeds niet was uitgegeven.”
Lotte van den Noort geeft aan niet te weten waar ze over vijf jaar staat. Ze zou graag schoolbezoeken willen combineren met haar schrijversleven en er liggen nog enkele ideeën op de plank, bijvoorbeeld een verhaal rond Russische tsaren of een contemporary verhaal. Voor nu wil ze zich focussen op het verhuizen en samenwonen met haar vriend. Als dan de rust weer terugkeert heeft ze weer meer tijd voor schrijven en komen de boeken vanzelf weer.
—
Voor het eerst gepubliceerd in Bazarow Magazine