Aan het einde van de oorlog Bert Natter

Aan het einde van de oorlog van Bert Natter is een indrukwekkend, gelaagd en intens boek dat zich afspeelt in de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog. Het boek draait vooral om de verdwijning van de elfjarige Ernst, de jongste zoon van SS-Obersturmführer Karl Zehlendorf. Wanneer zijn broer Reinhart vertelt dat hij Ernst heeft achtergelaten bij een verraderlijk diep meer, begint voor vader Karl een wanhopige zoektocht – terwijl in de verte de geallieerde legers naderen en het einde van de oorlog voor iedereen voelbaar is.

Wat dit boek bijzonder maakt, is de manier waarop Natter het verhaal vertelt vanuit meerdere perspectieven. Niet alleen Karl komt aan bod, maar ook zijn secretaresse, gevangenen en andere betrokkenen krijgen een stem. Zelfs wanneer deze niets met de rode lijn te maken lijken te hebben. Deze afwisseling zorgt voor een gedetailleerd beeld van de oorlog, waarbij je als lezer zowel de angsten, de schuldgevoelens en tevens de verwarring van verschillende mensen ervaart.

De layout van het boek draagt daar prachtig aan bij. Elk stukje begint met de naam van het personage, gevolgd door een kort fragment over diens gedachten of belevenissen. De korte stukjes lijken soms niks met elkaar te maken hebben, maar zijn uiteindelijk samen uiterst krachtig.

Hoewel het een dik boek is en het tempo traag aanvoelt, is dat juist een van de sterke punten. De langzame opbouw geeft ruimte voor veel verdieping. Natter schrijft met een indringende, bijna filmische stijl die onder je huid kruipt.

Het resultaat is een verhaal dat nog lang blijft hangen – niet alleen vanwege de thema’s van verlies, schuld en menselijkheid, maar ook door de manier waarop Natter laat zien dat in oorlogstijd geen enkel perspectief eenduidig is.

Aan het einde van de oorlog is een indrukwekkende, trage maar meeslepende roman die je laat nadenken over menselijk gedrag in onmenselijke omstandigheden. Wat mij betreft een absolute aanrader!

Lees hier een fragment van het boek.